Zaburzenia lękowe

Lęk jest naturalną reakcją organizmu na zagrożenie, który może towarzyszyć nam w różnych sytuacjach – od codziennych trosk po poważniejsze kryzysy. W takim kontekście nie jest czymś, czego należy się bać. Lęk jest reakcją obronną, która ma nas chronić.

Ale co się dzieje, kiedy ten lęk staje się przewlekły, przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu i zagraża jakości naszego życia? Kiedy lęk przestaje być tylko naturalną reakcją, a staje się problemem? Często wtedy mówimy o zaburzeniach lękowych.

Czym są zaburzenia lękowe?

Zaburzenia lękowe to grupa trudnych do zniesienia problemów psychicznych, które mogą w dużym stopniu ograniczać nasze życie. Poczucie nieustannego niepokoju, nadmiernej obawy o przyszłość, lęk przed kontaktami z innymi ludźmi, a także fizyczne objawy takie jak przyspieszone bicie serca, drżenie rąk czy zawroty głowy – to tylko niektóre z symptomów, które mogą towarzyszyć osobom cierpiącym na zaburzenia lękowe

Rodzaje zaburzeń lękowych

Zaburzenia lękowe przybierają różne formy, z których każda ma swoje unikalne cechy i wyzwania. Do najczęściej występujących należą:

1. Lęk uogólniony – To ciągłe, nieuzasadnione poczucie lęku i napięcia. Osoby z tym zaburzeniem nie potrafią opanować obaw, które są z reguły nieproporcjonalne do rzeczywistych zagrożeń. Każdy dzień staje się pełen obaw, które są trudne do okiełznania.
2. Ataki paniki – Nagłe i silne uczucie przerażenia, które często pojawia się bez wyraźnej przyczyny. Towarzyszą mu silne objawy fizyczne, jak duszności, ból w klatce piersiowej czy kołatanie serca. Osoba przeżywająca atak paniki może czuć, że nie jest w stanie złapać oddechu, a to uczucie może być przerażające.
3. Fobie specyficzne – To intensywny lęk związany z konkretnym przedmiotem, sytuacją lub zwierzęciem. Może dotyczyć takich rzeczy jak strach przed lataniem, zamkniętymi przestrzeniami, pająkami czy nawet przed głęboka wodą. Choć obiekt lęku jest zwykle obiektywnie niegroźny, dla osoby z fobią jest to ogromne źródło niepokoju.
4. Fobia społeczna – Osoby z fobią społeczną doświadczają silnego lęku w sytuacjach, które wymagają kontaktu z innymi ludźmi. Strach przed oceną, byciem wyśmianym lub odrzuconym sprawia, że unika się wszelkich spotkań, rozmów czy nawet codziennych interakcji.
5. Agorafobia – Lęk przed miejscami, z których trudno się wydostać, lub sytuacjami, które mogą wywołać atak paniki. Osoby cierpiące na agorafobię często ograniczają swoje wyjścia z domu, unikają zatłoczonych miejsc, takich jak sklepy czy transport publiczny.
6. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) – Objawia się uporczywymi, niechcianymi myślami (obsesjami) oraz rytuałami (kompulsjami), które mają na celu zmniejszenie lęku. Osoby z OCD czują przymus wykonywania określonych działań w celu "zabezpieczenia" się przed czymś złym.
7. Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) – Jest efektem przeżycia silnej traumy, takiej jak wypadek, wojna czy przemoc. Osoby z PTSD często doświadczają flashbacków, koszmarów sennych, lęku i nadmiernej czujności.

‍

Jak radzić sobie z lękiem?

Jeśli lęk staje się przewlekły i zaczyna wpływać na nasze codzienne życie, warto sięgnąć po pomoc. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia zaburzeń lękowych. CBT pomaga zrozumieć, jak nasze myśli wpływają na nasze emocje i zachowania, a także jak zmieniać myślenie, aby obniżyć poziom lęku.

W terapii CBT pacjenci uczą się rozpoznawać negatywne myśli, które wywołują lęk, i zastępować je bardziej realistycznymi oraz mniej obciążającymi. Terapia pomaga także w nauce technik relaksacyjnych i sposobów radzenia sobie z fizycznymi objawami lęku, jak głębokie oddychanie, progresywna relaksacja mięśni czy mindfulness.

Bardzo ważne w leczeniu lęku jest zrozumienie, że nie jesteśmy sami w swoich przeżyciach. Lęk jest czymś, co dotyka wielu osób – choć objawy mogą być różne, to każdy, kto zmaga się z lękiem, doświadcza podobnych trudności. Często jednak wstydzimy się mówić o swoich lękach i zmaganiach, bo wydają się one "niewłaściwe" czy "nieuzasadnione". Warto pamiętać, że lęk nie jest czymś, czego trzeba się wstydzić, a szukanie pomocy to akt odwagi.

Terapia nie ma na celu wyeliminowania lęku całkowicie, ale nauczenie się, jak żyć z nim w sposób, który nie utrudnia codziennego funkcjonowania. Lęk staje się bardziej znośny, gdy uczymy się, jak zarządzać nim i jak nie pozwalać, by przejmował kontrolę nad naszym życiem.

Decyzja o podjęciu terapii jest pierwszym, bardzo ważnym krokiem w kierunku odzyskiwania kontroli nad swoim życiem. Nie musisz przez to przechodzić samodzielnie. Terapia to przestrzeń, gdzie możesz czuć się bezpiecznie, zrozumiany i wspierany. Rozpoczęcie pracy nad sobą to ogromna szansa na to, by żyć w pełni, bez dominującego lęku, który ogranicza Twoje możliwości.

‍

‍